OEE-optimalisatie: benut verborgen capaciteit in je productie

Home Maintain & Improve Nieuws Grip op compliance zonder extra druk op je TD

Je herkent het misschien. De productie draait vol door, operators lossen storingen zo goed mogelijk op en ATEX-rapportages of NEN-keuringsverslagen verdwijnen na oplevering in de map. Er is wetgeving, er zijn normen, maar in de praktijk wint de waan van de dag het van de compliance-agenda. Tot er een audit aankomt, een ATEX-inspecteur zich meldt of er een incident plaatsvindt. Dan moet alles tegelijk en komt de druk volledig bij de TD te liggen.

Wat is grip op compliance en waarom doet het ertoe?

Compliance gaat over je installaties laten overeenkomen met de normen en eisen die gelden en blijven controleren of dat zo blijft. Die normen veranderen, je installatie verandert, je software verandert. Grip op compliance is dus geen eenmalig project, maar een doorlopend proces.

ATEX is daar een duidelijk voorbeeld van. Je legt in een explosieveiligheidsdocument (EVD) vast hoe je fabriek is opgebouwd, welke zones er zijn en waar risico’s zitten. Op basis daarvan volgen inspecties, rapportages en afkeurpunten. Wettelijk komt er elke drie jaar een herinspectie. In de tussentijd moet je die afkeurpunten welwegwerken en wijzigingen in je installatie meenemen.

Voor jou als Maintenance Manager gaat het niet alleen om ATEX. Denk ook aan:

elektrische veiligheid (NEN 3140 en thermografie)
machineveiligheid en installaties in je machinepark
software en cybersecurity rond PLC’s en besturingssystemen

Ze raken allemaal dezelfde doelen:

veiligheid van mensen op de werkvloer
productiecontinuiteit en uptime
auditzekerheid richting overheid, verzekeraar en hoofdkantoor

Je ziet vaak dat mensen laat reageren en bij de dag leven. Terwijl je voor goede compliance juist vooruit moet kijken. Als je er tijdig aandacht aan geeft, kun je het goed verwoorden en krijg je het budget meestal ook wel.

Het sluipende risico van reactieve compliance

In veel fabrieken wordt pas in actie gekomen als er druk ontstaat van buitenaf. Een afkeur in een rapport, een opmerking van de inspecteur, een bijna-ongeval. Dat lijkt misschien efficiënt, maar het risico is groot:

non-conformities stapelen zich op
je belandt in spoedreparaties tegen hoge kosten
stilstanden komen ongelegen en duren langer
claims, boetes en reputatieschade liggen op de loer

Reactieve compliance voelt misschien als een besparing op de korte termijn, maar je betaalt de rekening later terug in stilstand, stress en ad-hoc kosten.

Wat gaat er mis in de praktijk?

De oorzaken zijn vaak herkenbaar. Productie-output krijgt prioriteit. De planning zit vol. De TD heeft te weinig mensen of moet kiezen tussen storingen oplossen en verbeterwerk doen. Compliance voelt dan al snel als “erbij”.

Daar komt bij dat compliance niet altijd duidelijk belegd is. ATEX hangt soms bij HSE, soms bij Maintenance. NEN-keuringen worden als project ingekocht en daarna weer losgelaten. De kwaliteitsafdeling kijkt vooral naar productkwaliteit, niet naar installatiestatus. Het gevolg: niemand voelt zich echt eigenaar.

Een andere factor is capaciteit en kennis. Goed opgeleide technici zijn schaars. Tijd vrijmaken voor risicoregisters, jaarplannen en opvolging van inspecties voelt dan als luxe. Tegelijk zie je dat storingen en spoedacties vaak juist voortkomen uit uitgesteld onderhoud, beknibbelen op materialen of onvoldoende geschoold personeel in de bediening.

De grootste misvatting die we horen is: het zal zo’n vaart niet lopen. Eerst de productie maar halen. Gelukkig zien we dat het beeld verandert, maar output krijgt nog vaak meer aandacht dan bedrijfszekerheid en veiligheid.

Hoe ziet het eruit als je wel grip hebt?

Bedrijven die compliance goed organiseren, laten een ander beeld zien. Daar is niet minder druk, maar wel meer voorspelbaarheid.

Wat valt op als het goed werkt?

Continuïteit en voorspelbare stilstanden: je plant stilstand gericht in plaats van te reageren op falen.
Minder spoedklussen: de TD werkt meer planbaar, met normale werktijden.
Duidelijke planning: iedereen weet welke acties wanneer uitgevoerd worden, van ATEX-herstelpunten tot NEN-keuringen.
Hogere werktevredenheid: minder brandjes blussen, meer vakmanschap.
Verbeterde KPI’s zoals hogere uptime, lagere MTTR, betere schedule compliance en kortere uitlooptijden bij stops.

Als je preventief compliant bent, draag je direct bij aan uptime. Je plant werk op momenten dat het jou uitkomt, in plaats van dat je alles uit de kast moet halen als de fabriek stilstaat.

De basis: van risicoregister naar jaarplan

Grip op compliance begint niet bij een extra checklist, maar bij structuur. Een eenvoudige kapstok die in veel fabrieken werkt:

Van risicoregister → jaarplan → uitvoering → audit-trail → acties sluiten.

Je begint met een goed beeld van je fabriek:

welke installaties heb je
welke zones en risico’s spelen.
welke normen en termijnen gelden.

Op basis daarvan maak je een risicoregister en prioriteer je: waar ligt de grootste impact op veiligheid en uptime, welke afkeurpunten en openstaande acties zijn kritisch, welke assets zijn bedrijfskritisch. Dat vertaal je naar een haalbaar jaarplan, gekoppeld aan de reguliere onderhoudsplanning. Belangrijk is dat je de opvolging vastlegt. Niet alleen dat iets “opgelost” is, maar ook wanneer, hoe en op basis van welke bevinding. Zo bouw je een audit-trail op waarmee je bij een inspectie of audit direct kunt laten zien wat je hebt gedaan.

1. De technische dienst zorgt

dat installaties up and running zijn en pakt de uitvoerende technische acties

2. Operations is cruciaal

in first line checks, meldingen en self-inspections in de eigen lijn

3. HSE bewaakt veiligheidsbeleid en wetgeving

en is vaak eigenaar van bijvoorbeeld ATEX-documentatie.

Quality kijkt naar productkwaliteit

en kan signalen uit audits koppelen aan installatiestatus.

Een belangrijke succesfactor is eigenaarschap. Eén iemand moet het overzicht hebben over compliance en inspections. Niet alles zelf doen, maar wel sturen, bewaken en bij elkaar brengen wat TD, HSE en Operations zien.

Volgende stap: weten hoe je fabriek ervoor staat

Onze boodschap is helder: wees preventief, niet reactief. Zeker bij ATEX kan reactief handelen grote gevolgen hebben. Herken je het beeld van rapportages in de la, lijstjes met openstaande ATEX-punten en ad-hoc NEN-keuringen? Dan is het logisch om te beginnen bij dat overzicht en een eerste jaarplan. Actemium kan daarbij helpen, van het opstellen en bijwerken van EVD’s en inspecties tot het wegwerken van afkeurpunten en het borgen in je onderhoudsproces. Zodat compliance geen extra last meer is, maar een manier om veilig en voorspelbaar te draaien. Neem contact op met Peter Kuiper als je wilt sparren.

Grip op compliance zonder extra druk op je TD