Home Maintain & Improve Nieuws Van kennis naar actie: hoe voldoe je aan de ATEX-wetgeving in de praktijk?
Explosieveiligheid in de praktijk

Van kennis naar actie: zo voldoe je praktisch aan de ATEX wetgeving

ATEX tag corner Maintain & Improve tag corner

Voldoe je al volledig aan de ATEX wetgeving? In het volgende artikel ontdek je hoe je met een praktisch stappenplan, EVD en verificatiedossier risico’s beperkt én audits moeiteloos doorstaat. Lees verder en zorg dat jouw organisatie veilig en compliant werkt.

Advies nodig?

Werk jij in een omgeving met brandbare stoffen of gassen? Dan is ATEX-wetgeving geen keuze, maar een verplichting. In dit artikel ontdek je wat de ATEX-richtlijn inhoudt, welke documenten verplicht zijn (zoals het Explosieveiligheidsdocument en verificatiedossier), en hoe je compliant blijft zonder gedoe tijdens audits.

Waarom voldoen aan de ATEX-wetgeving zo belangrijk is

Zoals in ons vorige artikel, veilig werken in explosieve omgevingen, bespraken we welke stoffen een explosie kunnen veroorzaken en welke ontstekingsbronnen je in de gaten moet houden.  De echte uitdaging is: hoe pas je die inzichten toe in de praktijk?

De ATEX 153-richtlijn (1999/92/EG) verplicht organisaties om explosierisico’s te beoordelen en te beheersen. Niet naleven kan leiden tot ongevallen, stilstand, boetes of aansprakelijkheid.

Wat zegt de ATEX-richtlijn precies?

De wet- en regelgeving rondom explosieveiligheid varieert van algemene bepalingen (“werken volgens de stand van de techniek”) tot gedetailleerde eisen.

In Nederland is dit uitgewerkt in het Arbeidsomstandighedenbesluit, artikelen 3.5a t/m 3.5f.

ATEX-wetgeving praktisch toepassen 

De richtlijn vertelt wat je moet doen, maar niet hoe. Gelukkig bestaan er praktische normen die helpen bij de uitvoering, zoals:

  • NEN-EN-IEC 60079:  installatie, inspectie en onderhoud van materieel in explosiegevaarlijke zones

  • NEN-EN-ISO 80079: specifiek voor niet-elektrische apparatuur

  • NPR 7910: Nederlandse praktijkrichtlijn voor onder andere zone-indeling

Veel van deze normen zijn geharmoniseerd, wat betekent dat toepassing ervan in principe leidt tot wettelijke conformiteit. Ze zijn niet verplicht, tenzij wettelijk voorgeschreven, maar sterk aan te raden vanwege aansprakelijkheid en veiligheidsborging.

Het Explosieveiligheidsdocument (EVD): verplicht en onmisbaar

De ATEX-wetgeving verplicht elke organisatie met explosiegevaar om een Explosieveiligheidsdocument (EVD) op te stellen. Dit document vormt het fundament van explosieveilig werken.

Een volledig EVD bevat onder andere: 

  • Een risico-inventarisatie en ATEX zonering

  • Informatie over brandbare stoffen (eigenschappen en hoeveelheden)

  • Overzicht van technische en organisatorische maatregelen

Zonder EVD voldoe je niet aan de ATEX-verplichtingen, het is hét bewijs van jouw risicobeheersing.

Gebruik je apparatuur in een omgeving met brandbare gassen, dampen of stoffen? Dan heb je Ex-markering nodig. Die geeft aan dat het apparaat veilig is ontworpen voor gebruik in explosiegevaarlijke zones volgens strenge intenationele normen.

Ex-markering altijd bij de hand?
Vraag ons gratis en handige ATEX vouwboekje aan!

Download gratis
Branddriehoek als basis voor een explosieveilige omgeving.

Verificatiedossier: bewijslast op orde

Naast het EVD is een verificatiedossier verplicht. Dit dossier toont aan dat de installatie explosieveilig is ontworpen, gebouwd en onderhouden. Een verificatiedossier bevat onder andere:

  • Inspectie- en onderhoudsrapporten
  • Certificaten van apparatuur
  • Berekeningen en technische tekeningen
  • Resultaten van eerste en periodieke inspecties

Zo’n dossier is essentieel bij audits en bij incidenten: het laat zien dat je je verantwoordelijkheid serieus neemt én onderbouwt dat je aan de wet voldoet.

Van theorie naar praktijk: laat je ondersteunen

De vertaalslag van richtlijnen naar praktische toepassing is vaak complex. Actemium helpt organisaties hierbij, van risicoanalyse tot het opstellen van een EVD en het inrichten van een betrouwbaar verificatiedossier.

stappenplan road to ATEX compliancy

Samen de volgende stap naar een veilige werkomgeving? Onze experts helpen je graag!

Anderen vinden dit ook interessant

13.10.2025
Zo ziet een toekomstbestendig maintenance team eruit
Algemeen Chemie Maintain & Improve Maintenance Olie & Gas

Veel onderhoudsteams werken reactief: er is een storing, iemand lost het op, en dan weer door. Maar in tijden van personeelstekort, vergrijzing en hoge prestatiedruk is dat niet houdbaar. Predictive maintenance biedt minder onverwachte storingen, minder stress en meer grip op je processen. Lees hoe je groeit naar een onderhoudsstrategie die wél toekomstbestendig is.

Lees meer