Actemium in VMT: Het belang van tracking & tracing

Tracking & tracing is een onderdeel van het activity-model uit de steeds vaker toegepaste ISA 95 standaard. Dit model deelt alle mogelijke activiteiten van de werkvloer tot aan het management in gestandaardiseerde automatiseringsactiviteiten.  Activiteiten zoals voorraadverplaatsingen in het magazijn, tot de receptuur en het uitvoeren van orders en van het nemen van kwaliteitsmonsters tot slim onderhouden van machines en het managementrapport. Tracking & tracing maakt een wezenlijk onderdeel uit van dit model en de automatisering van een fabrikant.

Figuur 1. Het activity-model

Aansprakelijkheid

Track & trace is daarnaast van belang als het gaat om wettelijke productaansprakelijkheid (6:185 e.v. BW) en de Wet Ketenaansprakelijkheid. Als de veroorzaker van een voedselveiligheidsprobleem niet kan worden aangetoond kan de gehele keten aansprakelijk gesteld worden. Als een producent met behulp van tracking & tracing kan aantonen dat hij er alles aan gedaan heeft om het product veilig de productieomgeving te laten verlaten, kan hij worden uitgesloten van aansprakelijkheid.

Recall

Wanneer onverhoopt een product bij een consument terecht is gekomen dat niet binnen de specificaties valt, moeten alle producten die gevaarlijk geacht worden, teruggehaald worden. Hoe sneller en beter dit gebeurt, hoe minder schade veroorzaakt wordt bij de consument. Een dergelijke recall brengt echter nadelige effecten met zich mee in de vorm van directe kosten, veelal afhankelijk van de omvang van de recall, verloren omzet door een mogelijke productiestilstand en uiteraard merkschade. Deze effecten kunnen beperkt blijven door de recall snel, minimaal en nauwkeurig uit te voeren.

Figuur 2. De effecten van een recall

Backward & forward tracing

Een middel voor het uitvoeren van een recall is het volgen van de productie, wat de mogelijkheid biedt om achteraf de terug te halen eindproducten te traceren. Hiervan kennen we twee varianten, backward en forward tracing. De eerste is het vanuit de consument terugtraceren naar de gegevens van de eindproducten, bijproducten, productieprocessen en grondstoffen, met als doel de oorzaak te definiëren. Bij de tweede wordt de supply chain voorwaarts gevolgd. Dat betekent dat indien na productie een product niet goed bevonden wordt of wanneer een grondstofleverancier een probleem gesignaleerd heeft, er kan worden herleid waar de producten in de productie of markt zich bevinden. De schade blijft bij een goed traceringssysteem beperkt, wanneer niet meerdere batches vernietigd of uit de markt gehaald hoeven te worden.

Massabalans

Indien tracking & tracing goed wordt uitgevoerd, is het theoretisch mogelijk een massabalans op te stellen. Het gewicht van alle uitgaande stromen moet overeenkomen met het gewicht van de ingaande stromen. Naast het belang van tracking & tracing voor een recall levert het tegelijkertijd een beter inzicht in het work in process (WIP) en het voorraadbeheer. Tracking & tracing kan hierdoor uiteindelijk resulteren in een kostenverlaging.

Overweging

De huidige stand van automatisering maakt dat tracking & tracing tot op individueel productniveau mogelijk is. Het vraagt echter ook de nodige investeringen. Dan rijst de vraag of het echt wenselijk is om op productniveau iets te kunnen terughalen uit de markt, of dat het kostenefficiënter is om ruimere batches terug te halen.

Om hier goed inzicht in te krijgen is het belangrijk om met de verschillende disciplines van de organisatie te praten om de juiste informatie boven te halen. Medewerkers met kennis van de verschillende processen binnen de organisatie zullen moeten aangeven welke informatie bij hun deelproces van belang is voor tracking & tracing. Daarnaast is het ook belangrijk om te weten welke informatie de logistieke en managementsystemen, oftewel de ERP-omgeving (level 4 uit het automatiseringsmodel) nodig heeft voor optimale tracking & tracing. Er zal beredeneerd moeten worden hoe groot de kans daadwerkelijk is dat er een recall moet plaatsvinden. Ook kan men met behulp van de opgehaalde informatie een inschatting maken wat de kosten zijn als het daadwerkelijk een keer fout gaat.

De wens kan zijn om een optimaal tracking & tracingsysteem in te richten, maar het daadwerkelijke ontwerp moet reëel zijn en gebaseerd zijn op de juiste informatie, risico-inschatting en kostenoverwegingen. Bij deze overwegingen is het wellicht goed om advies in te winnen bij externe adviseurs met kennis van zaken en ervaring op het gebied van tracking & tracing in de voedingsmiddelenindustrie.

Meten is nog altijd weten, maar niet altijd wegen de kosten van een topontwerp op tegen het terughalen van een iets ruimere hoeveelheid producten.

Auteurs: Ieke Schrader en Derk Dijk, technisch consultants bij Actemium, kennispartner van VMT

BRON: https://www.vmt.nl/technologie-techniek/nieuws/2020/09/het-belang-van-tracking-tracing-10143430